EPISTOLA 175

Scripta a. 416.

Concilii Carthaginiensis Patres Innocentio pontifici romano de erroribus Pelagii Caelestiique in epistola Herotis ac Lazari significatis (n. 1): nimium videlicet extolli naturam liberumque arbitrium adversus gratiam (nn. 2-3) rogantes ut sua auctoritate damnet hos errores adhuc inter Christifideles serpentes etsi visus sit Pelagius in concilio Diospolitano absolutus (nn. 4-5) Caelestiusque retractasse sententiam qua declaraverit frustra pueris baptisma administrari (n. 6).

DOMINO BEATISSIMO ET HONORANDISSIMO, SANCTO FRATRI INNOCENTIO, AURELIUS, NUMIDIUS, RUSTICIANUS, FIDENTIANUS, EVAGRIUS, ANTONIUS, PALATINUS, ADEODATUS, VINCENTIUS, PUBLIANUS, THEASIUS, TUTUS, PANNONIUS, VICTOR, RESTITUTUS, RUSTICUS, FORTUNATIANUS, ALIUS RESTITUTUS, AMPELIUS, AMBIVIUS, FELIX, DONATIANUS, ADEODATUS, OCTAVIUS, SEROTINUS, MAIORINUS, POSTHUMIANUS, CRISPULUS, VICTOR, ALIUS VICTOR, LEUCIUS, MARIANUS, FRUCTUOSUS, FAUSTINIANUS, QUODVULTDEUS, CANDORIUS, MAXIMUS, MEGASIUS, RUSTICUS, RUFINIANUS, PROCULUS, SEVERUS, THOMAS, IANUARIUS, OCTAVIANUS, PRAETEXTATUS, SIXTUS, QUODVULTDEUS, PENTHADIUS, QUODVULTDEUS, CYPRIANUS, SERVILIUS, PELAGIANUS, MARCELLUS, VENANTIUS, DIDYMUS, SATURNINUS, BIZACENUS, GERMANUS, GERMANIANUS, INVENTIUS, MAIORINUS, INVENTIUS, CANDIDUS, CYPRIANUS, AEMILIANUS, ROMANUS, AFRICANUS, MARCELLINUS, QUI CONCILIO ECCLESIAE CARTHAGINENSIS ADFUIMUS

Herotis ac Lazari epistola contra Caelestium.

1. Cum ex more ad Carthaginensem ecclesiam solemniter venissemus, atque ex diversis causis congregata ex nobis synodus haberetur, compresbyter noster Orosius nobis litteras sanctorum fratrum et consacerdotum nostrorum dedit Herotis et Lazari, quarum formam his constituimus esse subdendam. His ergo lectis, Pelagium et Celestium auctores nefarii prorsus, et ab omnibus nobis anathemandi erroris advertimus. Unde factum est ut recensendum peteremus; quid ante ferme quinquennium super Celestii nomine hic apud Carthaginem fuerit agitatum. Quo recitato, sicut ex subditis advertere poterit Sanctitas tua, quamvis et iudicatio manifesta constaret, qua illo tempore episcopali iudicio excisum hoc tantum vulnus ab Ecclesia videretur: nihilominus tamen id communi deliberatione censuimus, huiusmodi persuasionis auctores, quamvis et ad presbyterium idem Celestius postea pervenisse dicatur, nisi haec apertissime anathemaverint, ipsos anathemari oportere, ut si ipsorum non potuerit, saltem eorum qui ab eis decepti sunt vel decipi possunt, cognita sententia quae in eos lata est, sanitas procuretur.

Pelagianorum error de gratia ac libero arbitrio.

2. Hoc itaque gestum, domine frater, sanctae Caritati tuae intimandum duximus, ut statutis nostrae mediocritatis etiam apostolicae Sedis adhibeatur auctoritas, pro tuenda salute multorum, et quorumdam perversitate etiam corrigenda. Id enim agunt isti damnabilibus disputationibus suis, ut non defendendo, sed potius in superbiam sacrilegam extollendo liberum arbitrium, nullum relinquant locum gratiae Dei, qua christiani sumus, qua et ipsum nostrae voluntatis arbitrium vere fit liberum, dum a carnalium concupiscentiarum dominatione liberatur, dicente Domino: Si vos filius liberaverit, tunc vere liberi eritis 1; quod auxilium fides impetrat, quae est in Christo Iesu Domino nostro. Isti autem asserunt, sicut a fratribus qui etiam eorum libros legerunt, cognovimus, in eo Dei gratiam deputandam, quod talem hominis instituit creavitque naturam, quae per propriam voluntatem legem Dei possit implere, sive naturaliter in corde conscriptam, sive in litteris datam: eamdem quoque legem ad gratiam Dei pertinere, quod illam Deus in adiutorium hominibus dedit 2.

A Pelagianis naturam pro gratia praedicari.

3. Illam vero gratiam qua, ut dictum est, christiani sumus, cuius Apostolus praedicator est, dicens: Condelector enim legi Dei secundum interiorem hominem: video autem aliam legem in membris meis repugnantem legi mentis meae, et captivantem me sub lege peccati, quae est in membris meis. Miser ego homo! quis me liberabit de corpore mortis huius? Gratia Dei per Iesum Christum Dominum nostrum 3, nolunt omnino cognoscere; sed nec aperte quidem oppugnare audent: sed quid aliud agunt, cum hominibus animalibus non percipientibus quae sunt Spiritus Dei 4 persuadere non cessant, ad operandam perficiendamque iustitiam et Dei mandata complenda solam sibi humanam sufficere posse naturam? non attendentes quod scriptum est: Spiritus adiuvat infirmitatem nostram 5; et: Non volentis, neque currentis, sed miserentis est Dei 6; et quod unum corpus sumus in Christo, singuli autem alter alterius membra; habentes dona diversa secundum gratiam quae data est nobis 7; et: Gratia Dei sum id quod sum, et gratia eius in me vacua non fuit, sed abundantius omnibus illis laboravi; non ego autem, sed gratia Dei mecum 8; et: Gratias Deo, qui dedit nobis victoriam per Dominum nostrum Iesum Christum 9; et: Non quia idonei sumus cogitare aliquid quasi ex nobismetipsis; sed sufficientia nostra ex Deo est 10; et, Habemus thesaurum istum in vasis fictilibus, ut eminentia virtutis sit Dei, et non ex nobis 11; et innumerabilia talia, quae de Scripturis omnibus si colligere velimus, tomus non sufficit. Et veremur ne apud te ista ipsa commemorando, quae maiore gratia de Sede apostolica praedicas, inconvenienter facere videamur: sed ideo facimus, quia eo quo infirmiores sumus, quaquaversum quisque nostrum verbo Dei praedicando putatur attentior, crebrius eos patimur in nos et audacius insurgentes.

Pelagii error a Sede Apostolica damnandus.

4. Si ergo Pelagius episcopalibus Gestis quae in Oriente confecta dicuntur, etiam tuae Venerationi iuste visus fuerit absolutus; error tamen ipse et impietas, quae iam multos assertores habet, per diversa dispersos, etiam auctoritate apostolicae Sedis anathemanda est. Consideret enim Sanctitas tua, et pastoralibus nobis compatiatur visceribus, quam sit pestiferum et exitiale ovibus Christi, quod istorum sacrilegas disputationes necessario consequitur, ut nec orare debeamus ne intremus in tentationem, quod Dominus et discipulos monuit 12, et posuit in oratione quam docuit 13; aut ne deficiat fides nostra, quod pro apostolo Petro se rogasse ipse testatus est 14. Si enim haec possibilitate naturae, et arbitrio voluntatis in potestate sunt constituta; quis non ea videat a Domino inaniter peti, et fallaciter orari, cum orando poscuntur quae naturae nostrae iam ita conditae sufficientibus viribus obtinentur? nec debuisse dicere Dominum Iesum: Vigilate et orate; sed tantummodo: Vigilate, ne intretis in tentationem 15? nec beatissimo Petro primo Apostolorum: Rogavi pro te, sed, moneo te, vel impero ac praecipio ne deficiat fides tua 16?

Ecclesiae benedictiones ac deprecationes vanae Pelagianis.

5. Contradicitur etiam istorum contentione benedictionibus nostris, ut incassum super populum dicere videamur quidquid eis a Domino precamur, ut recte ac pie vivendo illi placeant; vel illa quae pro fidelibus precatur Apostolus, dicens: Flecto genua mea ad Patrem Domini nostri Iesu Christi, ex quo omnis paternitas in coelis et in terra nominatur, ut det vobis secundum divitias gloriae suae virtute corroborari per Spiritum eius 17. Si ergo voluerimus benedicendo super populum dicere, Da illis, Domine, virtute corroborari per Spiritum tuum; istorum nobis disputatio contradicit, affirmans negari liberum arbitrium, si hoc a Deo poscitur quod in nostra est potestate: "Virtute enim corroborari si volumus, inquiunt, possumus ea possibilitate naturae, quam nunc non accipimus, sed cum crearemur accepimus".

Parvulorum baptisma a Caelestio confessum.

6. Parvulos etiam propter salutem quae per Salvatorem Christum datur, baptizandos negant, ac sic eos mortifera ista doctrina in aeternum necant, promittentes etiamsi non baptizentur, habituros vitam aeternam, nec pertinere ad eos de quibus Dominus ait: Venit enim Filius hominis quaerere et salvare quod perierat 18; quia isti, inquiunt, non perierant, nec est quod in eis salvetur, vel tanto pretio redimatur: quia nihil est in eis vitiatum, nihil tenetur sub diaboli potestate captivum, nec pro eis fusus est sanguis qui fusus in remissionem legitur peccatorum 19. Quamquam per baptismum Christi etiam parvulorum fieri redemptionem, in libello suo Celestius in Carthaginensi ecclesia iam confessus est: sed multi qui eorum perhibentur esse vel fuisse discipuli, haec mala quibus fundamenta christianae fidei conantur evertere, quacumque possunt, affirmare non cessant. Unde etiamsi Pelagius Celestiusque correcti sunt, vel se ista numquam sensisse dicunt, et quaecumque scripta contra eos prolata fuerint sua esse negant, nec est quemadmodum de mendacio convincantur: generaliter tamen quicumque dogmatizat et affirmat humanam sibi ad vincenda peccata, et Dei mandata facienda sufficere posse naturam, et eo modo gratiae Dei, quae sanctorum evidentius orationibus declaratur, adversarius invenitur; et quicumque negat parvulos per baptismum Christi a perditione liberari, et salutem percipere sempiternam, anathema sit. Quaecumque autem alia eis obiciuntur, non dubitamus Venerationem tuam, cum Gesta episcopalia perspexerit, quae in Oriente in eadem causa confecta dicuntur, id iudicaturam unde omnes in Dei misericordia gaudeamus. Ora pro nobis, domine beatissime Papa.