Scripta a. 411.
Hieronymus Marcellino et Anapsychiae exponens diversas sententias de animae origine, hortans ut reliqua quaerant ab Augustino (n. l); indicat praeterea se turbulentissimis temporibus aggessum esse Ezechielis Commentarium duoque iam libros conscripsisse speratque eum se confecturum (n. 2); Oceanum denique in Sacris Litteris eruditum, ipsorum magistrum commendat (n, 3).
DOMINIS VERE SANCTIS ATQUE OMNI OFFICIORUM CARITATE VENERANDIS FILIIS MARCELLINO ET ANAPSYCHIAE, HIERONYMUS, IN CHRISTO SALUTEM.
1. 1. Tandem ex Africa vestrae litteras Unanimitatis accepi; et non me poenitet impudentiae, qua tacentibus vobis epistolas meas frequenter ingessi, ut rescriptum mererer, et vos esse sospites, non aliis nuntiantibus, sed vestro potissimum sermone cognoscerem. Super animae statu memini vestrae quaestiunculae, imo maximae ecclesiasticae quaestionis: Utrum lapsa de coelo sit, ut Pythagoras philosophus, omnesque Platonici, et Origenes putant; an a propria Dei substantia, ut Stoici, Manichaeus, et Hispana Priscilliani haeresis suspicantur; an in thesauro habeantur Dei, olim conditae, ut quidam Ecclesiastici stulta persuasione confidunt; an quotidie a Deo fiant, et mittantur in corpora, secundum illud quod in Evangelio scriptum est: Pater meus usque modo operatur, et ego operor 1; an certe ex traduce, ut Tertullianus, Apollinaris, et maxima pars Occidentalium autumant; ut quomodo corpus ex corpore, sic anima nascatur ex anima, et simili cum brutis animantibus conditione subsistat. Super quo quid mihi videretur, in opusculis contra Ruffinum 2 scripsisse me novi, adversus eum libellum quem sanctae memoriae Anastasio 3, episcopo Romanae Ecclesiae, dedit; in quo lubrica et subdola, imo stulta confessione, dum auditorum simplicitati illudere nititur, suae fidei, imo perfidiae illusit: quos libros reor sanctum parentem vestrum habere Oceanum; olim enim editi sunt, multis Ruffini libris adversus calumnias respondentes. Certe habes ibi virum sanctum et eruditum Augustinum episcopum, qui viva, ut aiunt, voce docere te poterit, et suam, imo per se nostram explicare sententiam.
2. 2. Ezechielis volumen olim aggredi volui, et sponsionem creberrimam studiosis lectoribus reddere; sed in ipso dictandi exordio ita animus meus occidentalium provinciarum, et maxime urbis Romae vastatione confusus est, ut iuxta vulgare proverbium, proprium quoque ignorarem vocabulum: diuque tacui, sciens tempus esse lacrymarum. Hoc autem anno cum tres explicassem libros, subitus impetus barbarorum, de quibus tuus dicit Virgilius: Lateque vagantes Barcaei 4, et sancta Scriptura de Ismael: Contra faciem omnium fratrum suorum habitabit 5, sic Aegypti limitem, Palaestinae, Phoenices, Syriae percurrit, ad instar torrentis cuncta secum trahens, ut vix manus eorum misericordia Christi potuerimus evadere. Quod si, iuxta inclytum oratorem: silent inter arma lege 6; quanto magis studia Scripturarum, quae et librorum multitudine, et silentio, ac librariorum sedulitate, quodque proprium est, securitate et otio dictantium indigent! Duos itaque libros misi sanctae filiae meae Fabiolae, quorum exempla si volueris, ab ipsa poteris mutuari. Pro angustia quippe temporis alios describere non potui: quos cum legeris et vestibula videris, facilis coniectura erit, qualis ipsa sit futura domus. Sed credo in Dei misericordia qui nos adiuvit in difficillimo principio supradicti operis, quod ipse adiuvet et in penultimis Prophetae partibus, in quibus Gog et Magog bella narrantur 7; et in extremis, in quibus sacratissimi et inexplicabilis templi aedificatio, varietas, mensuraque describitur 8.
3. 3. Sanctus frater noster Oceanus, cui vos cupitis commendari, tantus et talis est, et sic eruditus in lege Domini, ut absque nostro rogatu instruere vos possit, et nostram super cunctis quaestionibus Scripturarum pro modulo communis ingenii explicare sententiam. Incolumes vos et prolixa aetate florentes Christus Deus noster tueatur omnipotens, domini vere sancti.